André Mom, voettocht naar Rome

Day 31 - 40

During these 10 days I moved from Nierstein, a nice and small village along the Rhine, and the locationfor the best Riesling wines, to the heart of Schwaben, with Tübingen as a famous university city. The landscape changed fromwinefiels to woods, valleys with little currents and the initially small rivers Neckar and Würm which grow in size. The ´Fachwerk´ houses in the various villages are beautiful. Heppenheim with its superb market place is certainly a village I would like to go back to. But it is now often raining and no people at the terraces outside.

Heidelberg, also a famous university city, bordering the Neckar with the playing fields/meadows alongside. People jog, walk, and lie in the grass and just relax. I am crossing the European water barrier line where on the one side rainwater will enter the Neckar and later will join the Rhine to end up in the North Sea. Just one centimetre further a rain drop will flow into the Danube and follow its way to the Black Sea. A very normal, but nevertheless special phenomenon, which strikes me every time again. It could also saysomething about how people, which seem to have the same chances initially, might grow up differently because of tiny differences in their environment and end up either succesful or the opposite.

Later I am in Tübingen; famous people studied and worked here, such as the asronomer Kepler, who described the routes of planets, and the philosopher Hegel. Tübingen is as Cambridge. Gondolas with tourists arefloating over the Neckar, steered by students.

The body and especially the feet are aching, also because the daily distance has increased somewhat: 25 - 30 km. I hope I can handle it, we have to see.

Dag 38 - 40, De Neckar en de Würm

Ik loop door Schwaben, het gebied onder Stuttgart ten oosten van het Schwarzwald. Veel bos, mooie beekdalen, de dorpjes reigen zich als kralen daarin. Ik volg het Würmtal. De beek is aanvankelijk nog klein, maar ontwikkelt zich tot een riviertje dat uiteindelijk in de Neckar uitmondt. Die Neckar is ook bijzonder; ik was hem zes dagen geleden al tegengekomen als grote rivier, in Heidelberg, met kilometerslange prachtige ligweiden ernaast. Heidelbergers vermaken zich daar met joggen, picnicken, barbecuen, gewoon liggen en kijken naar de sportroeiers op het water. Hier in Tübingen is de Neckar nog veel kleiner, studenten zitten op de kademuren te genieten in de zon, tussen de buien door. Op het water gondels met toeristen, een beetje zoals in Cambridge.

Als je de Neckar stroomopwaarts zou volgen kom je dicht bij de Bodensee uit. Niet zover daarvandaan ontspringt ook de Donau. Het opvallende is dat de Neckar via de Rijn in de Noordzee stroomt, en de Donau helemaal de andere kant op in de Zwarte Zee. De Schwabische Alb vormt hierbij de Europese waterscheiding. Als je als regendruppel net een centimeter noordelijker valt ga je naar de Noordzee, anders zul je het moeten doen met de Russen aan de Zwarte Zee. Ik vind dat toch altijd een heel bijzonder fenomeen.

Het weer is ondertussen wisselend, regen, soms ook droog en zelfs een beetje zon. Maar het is allemaal erg nat; je kunt niet ergens liggen, een droge bank is niet te vinden. Dus koffie drinken of schuilen in een gasthaus, waar het Schwabische dialect moeilijk te verstaan is. Gisteravond een mooie discussie in een Gasthaus, waar de waardin een nieuwe tv had gekocht voor de Weltmeisterschaften. Het ding stond pontificaal op tafel en omdat hij groter was dan de voorgaande paste hij net niet meer op de gewone plek. De zwager was met een duimstok tijden in de weer om dit probleem op te lossen; het hele cafe bemoeide zich ermee en ik mocht ook meedoen. Uiteindelijk zei een dame die zich tot dan toe alleen met haar bier had bezig gehouden, dat het ding in een totaal andere hoek moest. Aldus werd democratisch besloten en kon de maaltijd en het drinken worden voortgezet. Dit zijn toch de echt belangrijke dingen van het leven.

Dag 35 - 37; Kekkon shite kudasai?

Het viel me op dat er zoveel Japanners in Heidelberg waren, naast Amerikanen. Nu zijn Japanners overal, net zoals Nederlanders, maar toch... Hier waren er wel erg veel, en heel veel jonge, 23 jaar en jonger zou ik zeggen. Ze keken allemaal heel verliefd naar elkaar, nadat ze naar het Heidelberger Schloss waren geweest. Een leuk kasteel dat over de stad uitkijkt, maar dat in diverse oorlogen volledig is verwoest. De Duitse keurvorst die hier regeerde vond feesten belangrijker dan de verdediging; alle kanonnen werden opgeruimd om een goede danszaal te creeren. Dat werd de stad tenslotte noodlottig. De oudste universiteit van Duitsland, de Heidelbergse, uit 1386!, werd ook verwoest en gesloten en kwam pas een eeuw later terug (1803).

Maar terug naar die Japanners. Het blijkt dat Japanners elkaar het liefst in Heidelberg het ja-woord geven. Kekkon shite kudasa: wil je met me trouwen. Waarom dat nou precies in Heidelberg moet weet ik niet, maar de stad is mooi en historisch belangrijk. De Japanners zijn ook jong. Door Japanse vriendinnen van mijn dochter heb ik me laten vertellen dat je als Japanse voor je 23e moet zijn getrouwd. Anders blijf je over. Alleen een zeer zelfstandige vrouw kan zich aan dit systeem onttrekken, maar dat is toch lastig.

Duitsers willen elkaar het ja-woord geven in Las Vegas; dat vind ik toch wel erg banaal ten opzichte van Heidelberg.

Heidelberg is natuurlijk ook bekend van de Heidelbergse katechismus, de universiteit werd een bolwerk van het protestantisme. De universiteit is belangrijk. Hier komen grote geleerden vandaan, zoals Bunsen, een groot chemicus en de ontdekker van de elementen Cesium en Rubidium (en misschien ook wel van de bunsenbrander?).

Ik praat later met de dienster in het Gasthaus van Sankt Leon-Rot. Een leuke vrouw, ze werkt hier om wat extra te verdienen, maar eigenlijk is ze klusjesvrouw. Ze doet alles in het huishouden, grasmaaien, verbouwen, klussen. Ik vraag wat ze niet kan. Water- en gasleidingen aanleggen, zegt ze. Elektriciteit kan ze wel. Ze is al twee keer getrouwd geweest, maar dat was geen succes. Ze valt voor de zielige types, dat gaat nooit goed. Ik val dus helaas buiten de boot.

Vandaag voor het eerst aansproken met Grüss Gott. Dan begin ik ondertussen wel zuidelijk te komen. De oud-burgemeester van Gondelheim timmert met 3 maten een Schutzhütte; althans de burgemeester, der Willie, kijkt toe hoe het werk door zijn kornuiten wordt uitgevoerd. Hij vindt dat ik, om 10 uur 's morgens, wel genoeg gelopen heb voor deze dag; ik moet nu kiezen voor de ervaring van mijn leven door naar het Gasthaus van een vriend in Gondelheim te gaan. Ik kan dan nog wel mee-eten, zeg maar dat Der Willie je gestuurd heeft. Vanavond zal ik je danm´n zelfgemaakte wijn laten proeven. Die schenkt ik aan al m´n vrienden, maar ik drink er zelf ook van, zegt hij ter geruststelling. Zijn vrienden bieden direct aan om mij die avond auf zu laden en of ik wist wat dat betekende. Ik had wel zo´n vermoeden en dacht meteen aan de volgende dag. Bij nader inzien toch maar besloten de originele route te volgen.

De originele route is een eigen variant. Ik liep de laatste dagen de fietsroute van Reitsma: Reitsma´s Route naar Rome. Op zich wel handig, goed aangegeven, ook met overnachtingsmgelijkheden, maar de route liep vaak dicht langs drukke snelwegen. Vanmorgen om 8 uur een kaart gekocht bij de boekwinkel, die nog niet open was. De baas vond die wandelaar met hoed voor zijn deur wel geinig en opende de zaak. Even overleggen over de goede route en welke kaarten. Een fantastische mooi pad gevonden, ver weg van alle verkeer, golvende heuvels, korenvelden en de burgemeester. Dit is weer genieten. En tenslotte: vandaag op de E1, de Europeischer Fernwanderweg E1, gestoten. Die loopt van Skandinavie helemaal naar Zuid-Italie. Morgen zal ik een stukje met hem oplopen. Daarna verlaten onze wegen elkaar weer. Veel later, in Italie, zal ik hem wel weer ergens oppakken. Ik ben in Königsbach-Stein, vlak boven het Schwarzwald.

Dag 33 - 34, Het lichaam en de geest & Sanne

Het lichaam: valt het mee of tegen?

Na ruim een maand wordt het tijd voor een terugblik. Ik weet het niet; het is een grotere fysieke belasting dan ik dacht, vooral omdat je elke dag, in weer en wind, een redelijke prestatie moet leveren. Niet de afstand is het probleem, maar het gewicht in je rugzak. Dat geeft een forse belasting op je rug, je heupen, knieen en voeten. Je voeten voel je echt, ze zijn echt essentieel. Elke dag vooraf goed insmeren met Gehwol, en naderhand weer met een andere variant. Heel nu en dan een blaar, omdat je je veters niet helemaal goed hebt aangetrokken en je voeten in de schoen schuiven. Hoe ziet de dag eruit?'s Morgens om 8 uurweg en 's middags om een uur of 4ergens aankomen. Dan heb je het meestal wel gehad. Daarna: douchen, een beetje op bed liggen, ontspannen, en later in het stadje rondkijken. Ik gebruik glucosamine voor de gewrichten en tabletten die sporters gebruiken voor de aanvulling van de mineralen. Ik heb het idee dat dat goed helpt. Waar ik mezelf aan moet wennen is onderweg veel te drinken en goed te eten, 's middags en 's avonds. Je krijgt een behoorlijke inzinking als je dat niet doet. En veel rusten, als het even kan tijdens de lunch een half uurtje lekker liggen.

En hoe is de geest?

Daar mankeert het niet aan. Soms zijn er wel dompers, wanneer je voor de zoveelste keer 's morgens in de grauwheid en de regen weg moet. Dan moet je de knop omzetten, gewoon gaan, er is geen alternatief. Maar daartegenover staan veel meer mooie momenten. Als je 's morgens in de zon het dorp of de stad uitloopt en in het veld komt. Dan gaan alle geestelijke porieen open. Nog nooit zo meegemaakt. En daar gaat het toch om.

Vandaag een korte wandeldag; daarna even wat rondkijken in Heidelberg, ook met een prachtige Altstadt. Vanavond de finale van de Europa Cup met Bayern München. Alvast een plaatsje reserveren in de kroeg, lijkt me. Van Gaal vinden ze allemaal geweldig; die kan op het ogenblik niet stuk hier.

En tenslotte: Sanne, van harte gefeliciteerd met je verjaardig! Volgend jaar ben ik er weer bij. Liefs van je vader.

Dag 30 - 32, Schippers

Ik zit in het Fährhaus in Gernsheim. Dat is de lokale kroeg is mij verteld. Naast me, aan de stamtafel, zitten 5 Duitsers, duidelijk gepensioneerd, aan het bier en de wijn. Nummer 6 komt binnen met een stapel kranten; Nederlandse zie ik als ik wat overhel. Het nieuws gaat over de overslag van goederen in Rotterdam; dat die momenteel top is. Ik verbaas me over die kranten. Mijn nieuwsgierigheid wint het en ik vraag of ik even de krant mag inkijken. Dan wordt ik in het Nederlands geantwoord. Het zijn allemaal oud-schippers op de Rijnvaart en ze spreken en begrijpen Nederlands uitstekend. De Nederlanders hebben de business moeilijk gemaakt met hun grote schepen en hun alomtegenwoordigheid. De man van de kranten vertelt dat zijn zoon nog vaart. Hij had hem aangeraden wat meer op de Donau te varen; daar waren de Hollanders nog niet. Maar daar zijn ze nu ook. Je kunt ze niet omzeilen.

Opvallend is dat ze nog helemaal met hun vakbezig zijn en zelfs de Nederlandse vakbladen nog lezen. Ze vertellen hoe de schepen varen, de meeste gaan vanaf Nederland de Moesel of de Main op. Hier is de scheepvaart wat ´dunner´.

Vandaag door de Kühkopf gelopen, een natuurgebied dat is ontstaan toen een slinger in de Rijn is omgelegd, maar nu heeft de rivier weer vrij spel. Het is er prachtig, het is het natuurgebied hier in Hessen, met veel vogels en mooie begroeiing. Alleen regent het, al twee dagen. Het geeft niet, regenjack en regenbroek aan, hoed op en rustig doorlopen.

Zojuist in Heppenheim aangekomen; een prachtige Altstadt met vakwerkhuizen en een mooi, maar nu nat marktplein.

Day 21 - 30

Two opposite sides of the spectrum, the last 10 days. The first 7 days were grey, even more grey, cold and rainy. What is still nice is the beauty of the villages along the Rhine, such as Oberwesel andBacharach, the variety of greens in the woods and the nice evenings in the gasthouses with food and wines. I am walking the Rheinburgenweg; the route isso strangely indicated that you are sometimes walking up with people, but some time afterwards you are meeting them and going opposite directions, while you know that the end destination is the same. That leads to hilarious discussions, for sure.

But the last 3 days were wonderful. Let me just describe the first day. Looking out of the hotel window in Bingen on Sunday morning it was blue. I was wondering if it was really blue or some particular shade of grey, which we had seen during the last 15 days. But it was definitely blue. Walking out of Bingen underneath an arch of wine grapes into the fields was superb. All around were wine fields, to the left the glittering of the river Rhine, the hilly landscape, and occasionally yellow fields of raps (in German, in Dutch koolzaad). Church bells were ringing in a neighbouring village.

The sun warmed you up. The route was the St. Jakobsweg, the Pilgrimsroute to Santiago de Compostella. At the St. Jakobsberg lunch, enjoying the stillness and happiness lying in the grass. This is in a nutshell why I wanted to make the journey. The wines had been tasted already the previous days; the white Riesling and Grauburgunder, the red Spaetburgunder and Dornfelder. The very best the Ratzenburger Spaetburgunder in Bacharach. Sometimes life can be very nice.

Dag 28 - 29, De R als vriend

Der R ist wie ein Freund. Dat gevoel beleef ik. Ik ben weer terugop de Rheinhöhenweg. De Rheinburgenweg is afgelegden nu weer terug op die vertouwde Rheinhöhenweg, Linksrheinisch, met een R als teken. Het is altijd een witte R op zwart of een zwarte R op wit. Maar verder kan hij alle vormen aannemen, keurig op een sticker, geschilderd op een muurof een elektriciteitskastje,met een geknakte peil eronder, soms vrijwel onzichtbaar, maar altijd als je hem ziet weet je dat je nog op de goede weg bent. Soms is hij tijden weg omdat je zelf wat liep te dromen en je hem hebt verloren, soms is hij gewoon door de plaatselijke verenigingen niet onderhouden. Danloop je een uur op je gevoel en hoop je dat het goed gaat. En dan is hij er opeens weer en je bent blijdat je hem weer hebt gevonden.Het is merkwaardig maar de R is een metgezel geworden, een vriend die je helpt, een huppeltje van je hart.

De R loopt nu in Ingelheim een tijdje op met de Multatuli route. Ik vraag me af waarom ze de route zo hebben genoemd: zou Eduard Douwes Dekker hier zijn geweest? Wie weet. Ik herinner me dat Multatuli betekent: ik heb veel geleden. Maar op dit pad lijd je helemaal niet. Het is een prachtpad, golvend door de Rheinhessische wijnvelden en de fruitbomen.Sinds gisteren is het weer ook heerlijk, de zon schijnt geregeld en het landschap is fraai met mooie vergezichten over de Rijn en zijn wijnvelden.

's Avonds slapen in een Weinhaus, en de plaatselijke wijn drinken met de stamgasten. Ik word uitgenodigd om bij een groep te komen zitten. Eenman met vriendin wordt helemaal enthousiast als ik vertel wat ik doe. Z'n nichtje en haar man werken bij de Duitse televisie aan documentaires en vragen van alles en nog wat, de gewone dingen zoals de was en de weg, maar ook overhet alleen zijn en de achtergronden. Het gaat natuurlijk ook weer over de paus. De Duitsers die ik ontmoet schamen zich een beetje voor hun paus. Petra, de mooie rode langharige dochter van het Weinhaus Bettenheimer die het restaurant voert komt erbij. Als ik in Rome kom is het haar trouwdag, zegt ze, maar ze is gescheiden, laat ze nog even weten. Het is wederom een gedenkwaardige avond. Vandaag in Mainz aangekomen, met een wasserette en internetcafe direct bij het hotel. Die schmutzige Kleider kunnen weer gewassen worden.

PS: das ist ganz schön um gleich von dir zu hören, Caroline. Danke für die Informazion über Multatuli.

Dag 25 - 27, De sprookjes van Grimm

Vandaag loop ik door het sprookjesbos (Maerchenwald) van Grimm. Alle sprookjes zijn daar: Froschkönig, Dornröschen, Haensel und Gretel, Tischlein Deckdich, Daumelin, De beelden zijn op ware grootte (wat dat dan ook is) en leuk. Eindelijk kom ik ook veel wandelaars tegen die de Hemelvaartsdagen gebruiken om dezelfde wandeling te maken. Toeristen doen na wat de beelden doen, en dat is nog geiniger. Aan een dame vraag ik of ze nog even grootmoeder wil nadoen. Ik maak een foto. Ik loop op de Rheinburgenweg. De bewegwijzering is zo merkwaardig dat je soms met mensen oploopt en dat je ze daarna weer tegenkomt, terwijl je toch hetzelfde doel had. Er wordt veel geklaagd over dit fenomeen. Mensen van de Eifelverein die ik eerder ontmoette en die bezig waren met de bewegwijzering van de E8 hadden al gezegd dat de Rheinburgenweg slecht gemarkeerd was maar toen leek dat nog een beetje concurrentie tussen beide wandelwegen. Het weer werkt nog steeds niet mee. Al dagen is het grijs en grauw en het regent regelmatig. Elke dag hoor je dat het beter zal worden, maar de realiteit is anders. De laatste 10 dagen heb ik geen straaltje zon gezien en dat is wel erg somber. Vandaag is er ook een vrouw met een hond die ik continu tegenkom. Ze loopt gedurende een week dit pad, en haar man komt haar tegemoet lopen. 's Avonds in een Gasthaus in het bos eten we samen. Het gasthaus zit vol met campinggasten die het natte gras ontvluchten en binnen pret maken. Veel Hefeweizen en rode wijn. De volgende dag als ik weer door een uiterst nat bos loop, kom ik de hond opeens weer tegen. Hij springt enthousiast met z'n natte en modderige poten tegen me op omdat hij je herkent. Zo rijgen de dagen zich aaneen, vanmiddag zag ik een halve zonnestraal, maar ik durf nergens op te hopen.